Dưới ánh nắng chói chang tại làng Trương Trang Lý, tỉnh Hà Nam (Trung Quốc), một máy bay không người lái vút lên để tuần tra, tạo đường cong uyển chuyển trên nền trời trong vắt.
 
烈日当空，在中国河南省的张庄村，一架无人机腾空而起，在湛蓝的天空中划出优美的弧线，展开田间的巡查。
 
Bên dưới, hàng loạt drone khác đang quét qua những cánh đồng lúa vàng ươm với độ chính xác cao, chuyển ngũ cốc vào những chiếc xe tải đứng chờ, trong khi các cảm biến gần đó kích hoạt hệ thống tưới tiêu thông minh để giải "cơn khát" của đất.
 
在下方，更多的无人机正以高精度掠过金黄的稻田，将谷物精准的装入在一旁等待的卡车；附近的传感器则会触发智能灌溉系统，让饥渴的土地“解渴”。
 
Những cảnh này diễn ra trong vụ thu hoạch đầu tiên tại trang trại luân canh lúa mì - ngô sử dụng hệ thống không người lái đầu tiên của Hà Nam đầu hè, mang đến cái nhìn thoáng qua về tương lai của ngành nông nghiệp Trung Quốc. Được thiết kế bởi nhóm nhà khoa học từ Đại học Nông nghiệp Hà Nam, hệ thống dần hiện thực hóa ước mơ của nông dân: cày cuốc, trồng trọt, quản lý và thu hoạch mà không cần nhiều người trên cánh đồng.
 
这一幕出现在今夏河南首个无人化小麦—玉米轮作农场的第一次收获季，让人得以窥见中国农业的未来。这套系统由河南农业大学的科研团队设计，正逐渐把农民的“梦想”变为现实：无需太多人参与，就能耕耘、播种、管理和收获的一整套流程。
 
"Với nhiều thế hệ, mùa gặt có nghĩa cả gia đình đổ mồ hôi trên đồng", Chu Kiến Thạch, Chủ tịch hợp tác xã máy móc nông nghiệp Thanh Phong, chia sẻ với Tân Hoa Xã khi một chiếc máy gặt tự động ầm ầm chạy qua. "Giờ đây, những 'con ngựa sắt' này tự làm tất cả. Thật tuyệt vời".
 
“过去，一到收获季，全家都得在田里挥汗如雨。”清风农机合作社理事长朱建石指着轰隆驶过的无人收割机对新华社说，“而如今，这些‘铁牛’把这些工作全包了，真是太了不起了！”
 
Mùa hè này, các trang trại ở Trương Trang Lý triển khai hàng loạt đội quân thông minh, từ máy gặt và máy kéo không người lái đến máy gieo hạt hút khí, hệ thống tưới tiêu chính xác, drone trinh sát. Mỗi thiết bị có nhiệm vụ riêng: máy xới đất bằng robot, máy trồng cây thông minh phát hiện hạt giống bị mất, máy bay không người lái theo dõi sức khỏe cây trồng và sâu bệnh. AI điều phối toàn bộ quá trình thu hoạch.
 
今夏，张庄村农场部署了一大批无人设备：无人收割机、无人拖拉机、气吸式播种机、精准灌溉系统、巡查无人机……每样设备各司其职：无人拖拉机翻地、智能播种机检测是否漏籽、无人机监测作物长势与有无病虫害，人工智能全程调度收割的过程。
 
Cách đó khoảng một km là phòng điều khiển của trang trại với những màn hình khổng lồ nhấp nháy, hiển thị thời gian thực về độ ẩm của đất, mật độ cây giống, cảnh báo sâu bệnh. Tất cả đều được vận hành thông qua vệ tinh định vị Bắc Đẩu do Trung Quốc phát triển, vẽ nên bức tranh kỹ thuật số về các cánh đồng.
 
距此约一公里处，农场指挥中心的巨幕不停闪烁着，实时显示土壤湿度、幼苗密度、病虫害预警，所有这些全部依托中国自主研发的北斗卫星系统，把整块土地绘成一幅“数字田地”图。
 
"Hệ thống tuần tra bằng drone của chúng tôi thu thập dữ liệu thực địa tại 10 điểm cứ sau 30 phút, từ 9h đến 15h hàng ngày", Vương Cường, phó giáo sư tại Đại học Nông nghiệp Hà Nam, Giám đốc chương trình khoa học công nghệ tại huyện Thanh Phong, cho biết. "Các hệ thống AI dự đoán sẽ chuyển đổi dữ liệu thành mô hình tăng trưởng, dự báo năng suất và nhu cầu nước, phân bón chính xác".
 
“我们的巡查无人机会在每天的9点到15点，以每30分钟为一个轮次在10个固定点位采集田间的各项数据。”河南农业大学副教授、清风县科技项目负责人王强介绍，“人工智能预测模型会将这些数据转化为生长模型，精准的预测产量及水肥需求。”
 
Theo ông Chu, với hệ thống tự động, nông dân rút ngắn thời gian thu hoạch từ 7 xuống còn 4 ngày. Việc quản lý nước và phân bón giảm 80%, trong khi tổng chi phí nhân công giảm 40%. So với phương pháp truyền thống, hiệu quả tăng 30%.
 
朱建石说，凭借这套自动化系统，收割的时间从7天缩至了4天，水肥管理的成本降低了80%，总人工成本降低了40%，综合效益提高了30%。
 
Trong khi đó, tại làng Bành Kiều, huyện Tử Quy, tỉnh Hồ Bắc, đám đông theo dõi những chiếc drone vận chuyển cam từ cánh đồng đến khu thu mua. "Công việc trước đây mất 40 phút lao động vất vả, giờ cần một phút, vận chuyển 50-60 kg cam mỗi lần", Lưu Dương, người điều khiển drone bên cạnh một chiếc xe tải chuẩn bị vận chuyển, nói với Global Times hồi đầu năm.
 
与此同时，在湖北省秭归县彭桥村，人们都在围观无人机把橙子从田间运到收购点。“以前需要40分钟的苦力活，现在无人机一分钟就能搞定，一次可运50—60公斤。”无人机操作员刘洋告诉《环球时报》。
 
Vương Ân Kiệt, Tổng giám đốc công ty Weichu Cloud Warehouse Logistics Service kiêm Tổng thư ký Hiệp hội thương mại điện tử tại Tử Quy, cho biết ban đầu cảnh tượng thu hút nhiều người đứng xem vì cảm giác mới lạ. Nhưng sau nửa năm, mọi thứ đã trở nên Bình thường, với những người điều khiển từ độ tuổi ngoài 20 đến trên 60 tuổi.
 
秭归县维楚云仓物流服务有限公司总经理、电商协会秘书长王恩杰说，最初大家来围观是图个新鲜，但半年后已经习以为常了，无人机操作员从20多岁到60多岁都有。
 
Nông dân Gen Z
 
Z世代新农人
 
Nông nghiệp thông minh cũng mang đến cho nghề nông sức hút mới mẻ với giới trẻ Trung Quốc. Không như thế hệ trước, những người coi nông nghiệp là công việc tầm thường, đòi hỏi thể lực, nông dân Gen Z ngày nay làm nông với niềm tự hào và mục đích sống cao hơn.
 
智慧农业也让中国的年轻人重新爱上了“种地”。与上一代把农活视为一份琐碎且耗费体力的工作不同，Z世代的新农人对种地充满自豪感，并有着更高的人生目标。
 
Vương Hoàn, 21 tuổi, sinh ra và lớn lên trong gia đình nông dân ở huyện Nghi Thành, tỉnh Sơn Tây, miền bắc Trung Quốc. Anh vẫn còn nhớ những khó khăn của nghề nông truyền thống thời thơ ấu. "Hồi đó, gia đình tôi phải vác Bình trên lưng và phun thuốc trừ sâu, phân bón dưới nắng hè gay gắt. Cảm giác như công việc sẽ không bao giờ kết thúc", anh nói với Tân Hoa Xã.
 
21岁的王焕出生在山西省翼城县的一个农民家庭，他至今仍记得儿时传统农耕的艰辛：“一家人背着喷雾器顶着烈日打药、施肥，感觉永远也干不完。”他告诉新华社。
 
Anh hiện là người điều khiển drone lành nghề. Anh cho biết một drone có thể rải hai tấn phân bón chỉ trong hơn một ngày, trong khi cùng khối lượng công việc đó trước đây cần ba người và 4-5 ngày để hoàn thành.
 
而如今，他已是熟练的无人机操作员了，“一架无人机一天多就能撒完两吨肥，而过去需要三个人花四到五天才能完成。”
 
Những câu chuyện tương tự đang diễn ra khắp các vùng nông thôn Trung Quốc. Đinh Trạch Huy, người gốc huyện Vạn Dung, tỉnh Sơn Tây, về quê nhà sau khi tốt nghiệp đại học chuyên về công nghệ năm ngoái. Chàng trai 22 tuổi gia nhập một hợp tác xã địa phương, chuyên cung cấp dịch vụ máy móc nông nghiệp.
 
类似故事在中国的乡村处处上演。22岁的丁泽辉在大学毕业后回到山西万荣县的老家，并加入了当地的农机合作社。
 
Ngay khi trở về, Đinh lập tức thuyết phục gia đình mua một máy gieo hạt không người lái được trang bị hệ thống định vị Bắc Đẩu, có thể hoạt động 24/24, giúp nâng cao độ chính xác và hiệu quả gieo hạt. Anh cũng nhanh chóng làm quen với việc điều khiển các cỗ máy không người lái khác.
 
回到老家后，他说服家人购入了一台配备了北斗导航系统、可24小时作业的无人播种机，并很快掌握了更多的无人机器的操作。
 
Khi công cuộc phục hồi nông thôn và hiện đại hóa nông nghiệp của Trung Quốc phát triển mạnh mẽ, thế hệ nông dân trẻ am hiểu công nghệ mới, như Vương và Đinh, đang áp dụng AI, dữ liệu lớn và các công nghệ tiên tiến kết hợp máy móc thông minh để định hình lại hoạt động canh tác truyền thống, vốn từng phụ thuộc vào công cụ thô sơ và lao động chân tay nặng nhọc.
 
随着中国乡村振兴与农业现代化进程的加速，像王焕、丁泽辉这样懂技术的新农人，正把人工智能、大数据与智能机械相结合，重塑了曾靠简陋工具和繁重体力劳动的传统耕作。
 
Trên mạng xã hội Trung Quốc, các hashtag như "Gen Z lái máy kéo" và "Thế hệ Z thay đổi nông trại" thường xuyên thịnh hành. Hàng loạt video sáng tạo với chủ đề "nhật ký làm nông bằng drone" hay "vlog nuôi lợn bằng AI" cũng lan truyền nhanh chóng.
 
在中国的社交媒体上，“Z世代开拖拉机”“Z世代改造了农场”等话题常常会登上热搜；各种“无人机种田日记”“人工智能养猪vlog”等创意视频迅速走红。
 
Ông Vương Thụ Minh, cha của Vương Hoàn và đứng đầu một hợp tác xã nông nghiệp địa phương, cho biết ba người bạn cùng lớp của con trai ông đã tham gia hợp tác xã năm nay. Nhóm nhanh chóng học cách vận hành nhiều loại máy móc nông nghiệp khác nhau. "Chúng học rất nhanh, thực sự đam mê nghề nông và không ngại khó khăn", ông nói. "Những gì chúng làm được vượt xa mọi kỳ vọng của tôi".
 
王焕的父亲、当地农业合作社的负责人王守民说，儿子同班的三个同学今年也加入了合作社，“他们学得很快，对种地充满热情，而且不怕吃苦，干出的成绩远远超出了我的预期”。
 
Nhu cầu bùng nổ cũng khiến các trung tâm đào tạo điều khiển drone và thiết bị nông nghiệp thông minh tại Trung Quốc nở rộ, thu hút lượng người đến học tăng đột biến. Giang Hải Đào, đại diện cơ sở đào tạo drone Qingdao Vane Aviation ở Thanh Đảo, tỉnh Sơn Đông, cho biết đã nhận hơn 15.000 học viên kể từ đầu năm, gấp ba so với cuối 2024. "Khóa đào tạo kéo dài 25 ngày với 8 tiếng mỗi ngày. Chúng tôi đã triển khai đến khóa tạo thứ 105, với trung Bình 200 người tham gia mỗi khóa", ông Giang nói với Global Times.
 
旺盛的需求也让无人机和智能农机操作培训在中国遍地开花。山东青岛风向标无人机培训中心代表姜海涛说，自今年年初以来，该中心已接收了超过1.5万名学员，是2024年的三倍，“培训课程为期25天，每天8小时，我们已排到了第105期，每期平均有200名学员”。
 
Theo số liệu do Bộ Nông nghiệp và Nông thôn Trung Quốc, tỷ lệ cơ giới hóa toàn diện trong canh tác, gieo trồng và thu hoạch cây trồng ở nước này đã vượt 75%. Tính đến năm 2024, hơn 2,2 triệu máy móc nông nghiệp trên cả nước được trang bị hệ thống định vị Bắc Đẩu đạt hiệu suất và độ chính xác tiên tiến quốc tế.
 
据农业农村部的数据，中国农作物耕种收的综合机械化率已经超过了75%，截至2024年底，全国有220多万台农机装上了北斗导航系统，性能达到了国际先进水平。
 
Quá trình chuyển đổi sang "nông nghiệp không người lái" đang được thúc đẩy ở mọi cấp tại nước này. Ví dụ tại tỉnh Vân Nam, Sở Nông nghiệp hồi tháng 2 thông báo sẽ trợ cấp lên đến 14.400 nhân dân tệ (53 triệu đồng) để mua drone. Tháng 9/2024, thành phố Ninh Đức, tỉnh Phúc Kiến cũng chi khoảng 88.052 nhân dân tệ (321 triệu đồng) để cung cấp khóa đào tạo sử dụng drone miễn phí cho nông dân.
 
从省级到地方，各部门都在大力推进“无人农业”。云南农业农村厅今年2月宣布，将为购买无人机的农民提供最高1.44万元人民币（约合5300万越南盾）的补贴；2024年9月，福建宁德市投入了88052元人民币（约合3.21亿越南盾），为农民提供免费的无人机培训课程。
 
Đầu năm nay, Cục Hàng không Dân dụng Trung Quốc (CAAC) cũng phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Nông thôn ban hành quy định về đào tạo, quản lý người điều khiển drone và UAV trong nông nghiệp. Dữ liệu của Cục tính đến tháng 6/2024 cho thấy 225.000 người có giấy phép điều khiển.
 
今年早些时候，中国民航局与农业农村部联合出台了农业无人机操作培训和管理规定。截至2024年6月，全国持证的无人机操作员已达22.5万人。
 
Dù vậy, còn nhiều rào cản đối với áp dụng công nghệ cao cho nông nghiệp tại Trung Quốc. Chẳng hạn, mỗi drone có thể tốn 200.000 nhân dân tệ (729 triệu đồng) cho việc mua sản phẩm, giấy phép hoạt động, bản quyền phần mềm, cộng thêm phí duy trì phần mềm mỗi năm. Đây được xem là khoản đầu tư rất lớn với một nông dân.
 
不过，高新农业的技术推广仍存在一些障碍：例如，一台无人机含购机、办理许可证、软件版权及维护费可高达20万元（约合7.29亿越南盾），这对农民来说是一笔巨大的投资。
 
Ngoài vấn đề tài chính, độ tuổi trung Bình của dân số làm nông nghiệp Trung Quốc cũng là một trở ngại khác đối với việc áp dụng AI rộng rãi. Tại nhiều ngôi làng ở Trung Quốc, quá nửa dân số trên 50 tuổi và không ít trong số đó không muốn hoặc không thể áp dụng công nghệ mới, theo Guangming Net.
 
此外，中国务农人口的平均年龄偏高，在许多村庄，超过一半的人口年龄在50岁以上，他们不愿或不会使用新技术，这也成为了高科技农业普及的一大阻力。