Trung Quốc thử nghiệm thành công lò phản ứng muối nóng chảy thorium, công nghệ từng được Mỹ phát triển vào giữa thế kỷ 20 rồi hủy bỏ.

中国成功试验了钍基熔盐反应堆，这项技术是美国在20世纪中期开发出来但后来又放弃的。

Các nhà khoa học bổ sung nhiên liệu mới vào lò phản ứng thử nghiệm ở sa mạc Gobi, phía tây Trung Quốc, đánh dấu lần đầu tiên công nghệ này hoạt động ổn định và lâu dài. Nhà khoa học trưởng của dự án, Xu Hongjie, công bố thông tin trên trong cuộc họp tại Viện hàn lâm Khoa học Trung Quốc (CAS) hôm 8/4.

项目首席科学家徐洪杰在4月8日中国科学院（CAS）的一次会议上宣布了这一消息。科学家们在中国西部的戈壁沙漠的试验反应堆中补充了新的燃料，这标志着该技术首次实现稳定且长期地运行。

Trung Quốc đang là "điểm nóng" về năng lượng hạt nhân. Theo Hiệp hội Hạt nhân Thế giới (WNA), Mỹ có nhiều lò phản ứng đang hoạt động nhất thế giới (94 lò) và Trung Quốc đứng thứ hai với 58 lò. Tuy nhiên, quốc gia tỷ dân có thể sớm bắt kịp. Nước này phát triển với tốc độ chóng mặt và có 28 lò đang xây dựng, nhiều nhất thế giới. Chỉ trong tuần trước, Trung Quốc đã phê duyệt 10 lò phản ứng mới, đầu tư hơn 27 tỷ USD.

中国目前是核能领域的“热点”。据世界核能协会（WNA）统计，美国是目前运行反应堆最多的国家（94座），中国位居第二，拥有58座。然而，中国可能会很快迎头赶上。中国的发展速度非常迅猛，目前还有28座反应堆在建，是世界上最多的。仅在上周，中国就批准了10座新的反应堆，投资超过270亿美元。

Trung Quốc cũng đi đầu về một số công nghệ khác biệt so với thiết kế thông thường hiện nay - kiểu lò phản ứng cỡ lớn với nhiên liệu là uranium làm giàu và nước áp suất cao để giữ mát. Ví dụ, các lò phản ứng nhiệt độ cao làm mát bằng khí là một trọng tâm của Trung Quốc. Một lò phản ứng dạng này ở tỉnh Sơn Đông đi vào hoạt động thương mại cuối năm 2023 và nhiều lò khác đang trong giai đoạn lập kế hoạch hoặc xây dựng.

中国还率先采用了一些不同于当今传统设计的技术——即以浓缩铀为燃料、用加压水进行冷却的大型反应堆。例如，高温气冷反应堆是中国的重点研究对象。山东省的一座此类反应堆预计将于2023年底投入商业运营，其他几座反应堆正处于规划或建设阶段。

Việc lò phản ứng ở sa mạc Gobi thử nghiệm thành công đưa Trung Quốc lên vị trí hàng đầu trong cuộc đua khai thác thorium, được coi là giải pháp thay thế an toàn và dồi dào hơn uranium trong sản xuất điện hạt nhân. Kim loại này tạo ra nhiều năng lượng gấp 200 lần uranium. Thêm vào đó, Trung Quốc có trữ lượng thorium lớn bậc nhất thế giới, chỉ riêng mỏ Bayan Obo cũng có thể cung cấp khoảng một triệu tấn thorium, đủ đáp ứng nhu cầu năng lượng của nước này 60.000 năm, theo SCMP.

而在戈壁沙漠的反应堆的试验成功使中国在钍基熔盐反应堆的竞赛中处于领先地位，钍被认为是一种比铀更安全、能量更大的核能发电替代品。这种金属产生的能量是铀的200倍。此外，据《南华早报》报道，中国拥有世界上最大的钍储量，仅白云鄂博矿就可提供约100万吨钍，足够满足中国6万年的能源需求。

Phần lớn nghiên cứu ban đầu về thorium bắt nguồn từ Mỹ, quốc gia đầu tư nguồn lực vào đủ loại công nghệ lò phản ứng khác nhau trong những năm 1950 và 1960. Một lò phản ứng tại Phòng thí nghiệm quốc gia Oak Ridge, bang Tennessee, hoạt động vào những năm 1960 đã sử dụng nhiên liệu Uranium-233, được tạo ra khi xử lý thorium với phóng xạ. Tuy nhiên, lò phản ứng không tiến tới thương mại hóa do nhiều yếu tố, bao gồm ngân sách hạn chế và thay đổi ưu tiên.

早期对钍的研究大多源自美国，该国在20世纪50年代和60年代投资了各种反应堆技术。田纳西州橡树岭国家实验室的一个反应堆在20世纪60年代使用了钍经过辐射处理而产生的铀-233作为燃料。然而，由于多种因素，包括预算有限和优先事项的改变，该反应堆未能实现商业化。

Xu Hongjie cùng cộng sự tại Viện Vật lý ứng dụng Thượng Hải thuộc CAS dành nhiều năm nghiên cứu các tài liệu Mỹ được giải mật, tái tạo thí nghiệm và cải tiến thêm. "Chúng tôi đã thành thạo mọi kỹ thuật trong tài liệu, sau đó tiến xa hơn nữa", ông nói.

中科院上海应用物理研究所的徐洪杰和他的同事花了数年时间对美国的资料进行了研究，重现了该实验并做了进一步的改进。“我们已经掌握了资料中提到的每一种技术，然后又更进了一步，”他说。

Họ bắt đầu xây dựng lò phản ứng ở sa mạc Gobi từ năm 2018. Nó đạt trạng thái tới hạn vào tháng 10/2023, bắt đầu hoạt động hết công suất vào tháng 6/2024. Đặc biệt, lò nạp thành công thorium trong lúc đang chạy chỉ sau đó 4 tháng (các lò phản ứng truyền thống thường cần dừng hoạt động để bổ sung nhiên liệu).

他们从2018年开始在戈壁沙漠建造反应堆。该反应堆于2023年10月达到临界状态，并于2024年6月开始满负荷运行。特别值得一提的是，反应堆在运行仅4个月后就成功添加了钍（传统反应堆通常需要停机才能补充燃料）。

Lò phản ứng rất nhỏ, chỉ tạo ra 2 MW nhiệt lượng. Tuy nhiên, đây vẫn là bước tiến đáng chú ý vì thế giới gần như chỉ * trung vào nhiên liệu uranium trong khoảng 50 năm trở lại đây.

该反应堆非常小，仅能产生2兆瓦的电力。然而，这仍然是一个了不起的进步，因为过去50年来，全世界几乎都只关注铀燃料。

Xu cho rằng việc Mỹ ngừng dự án lò phản ứng thorium là sai lầm có thể hiểu được, một phần vì công nghệ khi đó chưa sẵn sàng, nhưng "trong trò chơi hạt nhân, không có chiến thắng nào nhanh chóng". "Cần có sự bền bỉ chiến lược, chỉ * trung vào một việc trong 20, 30 năm", ông nói.

徐认为，美国决定叫停钍反应堆项目是一个可以理解的错误，部分原因是当时的技术尚未成熟，但他表示，“在核游戏中，没有速胜之法。”“需要有战略上的韧性，能够20到30年如一日的专注于一件事”，他说。
原创翻译：龙腾网 https://www.ltaaa.cn 转载请注明出处


Thành công của lò phản ứng thorium thử nghiệm cũng phản ánh một xu hướng trong công nghệ năng lượng hạt nhân hiện nay: tìm hiểu những công nghệ quá khứ để tái phát triển.

钍反应堆试验的成功也反映了当前核能技术的一个发展趋势：即研究过去的技术并重新进行开发。

Ví dụ, công ty Mỹ Kairos Power đang xây lò phản ứng làm mát bằng muối nóng chảy, một công nghệ cũng được phát triển vào những năm 1950 và 1960, sau đó hủy bỏ. Một công nghệ khác là dùng khí nhiệt độ cao để làm mát lò phản ứng, dự kiến được X-energy sử dụng cho trạm điện của mình tại một nhà máy hóa chất ở Texas. Lò phản ứng này cũng có thể tiếp nhiên liệu ngay trong lúc hoạt động, giống như lò phản ứng thorium mới.

例如，美国的Kairos Power公司正在建造一个熔盐冷却反应堆，这是一种在20世纪50年代和60年代被开发出来后又被放弃的技术。而另一种技术是使用高温气体来冷却反应堆，预计X-energy将使用这种技术为其在德克萨斯州一家化工厂的提供供电服务。这种反应堆也可以像新的钍反应堆一样，在运行的过程中添加燃料。

Trung Quốc đang xây dựng một lò phản ứng thorium muối nóng chảy lớn hơn, dự kiến đạt trạng thái tới hạn vào năm 2030 và có khả năng sản xuất 10 MW điện.

而中国正在建造一座更大的钍基熔盐反应堆，预计将于2030年达到临界状态，可产生10兆瓦的电力。

Lò phản ứng muối nóng chảy thorium không xảy ra sự cố lõi nóng chảy, tránh được các thảm họa như tại Chernobyl năm 1986 và Fukushima năm 2011. Kiểu lò này cũng nhỏ gọn, tạo ra ít chất thải phóng xạ tồn tại lâu dài và không cần làm mát bằng nước. Điều này mang lại sự linh hoạt về vị trí, cho phép Trung Quốc xây nhà máy điện hạt nhân ở những khu vực xa biển, từ đó giảm bớt phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch.

钍基熔盐反应堆不会发生堆芯熔毁事故，可以避免像1986年切尔诺贝利和2011年福岛那样的灾难。这种反应堆还具有小巧紧凑、产生的长期放射性废物较少、不需要用水冷却等特点。这为选址带来了便利，使中国能够在远离海洋的地区建造核电站，从而进一步减少对化石燃料的依赖。