Trung Quốc đang thách thức vị thế của Mỹ trong cuộc đua máy tính lượng tử khi gặt hái những bước tiến lớn.

中国正在挑战美国在量子计算机竞赛中的地位，因为它取得了长足的进步。

Điện toán lượng tử là công nghệ hứa hẹn nhưng khó nắm bắt. Nó có tiềm năng thúc đẩy nghiên cứu khoa học và chuyển đổi các ngành công nghiệp dùng dữ liệu lớn từ tài chính, dược phẩm đến hậu cần và năng lượng xanh.
Cuối tháng 8, Baidu, công ty tiên phong về Internet của Trung Quốc, tuyên bố chế tạo thành công máy tính lượng tử, với khả năng thực hiện các phép tính có tốc độ vượt xa máy tính điện tử thông thường.

量子计算是一种有前途但难以捉摸的技术。它具有推动科学研究和将大数据产业从金融和制药转变为物流和绿色能源的潜力。
8月底，中国互联网先驱百度公司宣布成功打造出量子计算机，其计算速度远超一般的电子计算机。


Mẫu máy tính lượng tử được Baidu công bố hồi tháng 8. Ảnh: Baidu

8月，百度公布了量子计算机模型。

Bước đột phá này tiếp nối những dự án gần đây của IBM, Google và nhiều công ty khác ở Mỹ, những tên tuổi hàng đầu thế giới trong lĩnh vực công nghệ lượng tử. Mỹ, Đức, Pháp và Ấn Độ đã khẳng định tài trợ hàng tỷ USD cho nghiên cứu công nghệ lượng tử vài năm tới. Trong khi đó, Trung Quốc, không công bố con số cụ thể về khoản đầu tư của mình.

这一突破是继国际商业机器公司、谷歌和美国许多其他公司最近的项目之后，这些公司在量子技术领域的世界领先品牌。美国、德国、法国和印度已确认在未来几年为量子技术研究提供数十亿美元的资金。同时，中国并未透露具体的投资数量。

So với Mỹ, Trung Quốc đi sau trong lĩnh vực điện toán lượng tử nhưng lại đang có cách tiếp cận hiệu quả. Đầu tiên, họ tìm cách thống trị một lĩnh vực liên quan là truyền thông lượng tử nhằm phát triển thuật toán mã hóa gần như không thể bị bẻ khóa. Sau khi tiên phong xây dựng mạng Internet "chống hack", Bắc Kinh đã chuyển sự chú ý sang tính toán lượng tử. Ngày càng có nhiều dự án nghiên cứu và đột phá mới đến từ Trung Quốc.
Thống kê đầu năm 2021 của Valuenex cho thấy, Trung Quốc nắm giữ hơn 3.000 bằng sáng chế liên quan đến công nghệ lượng tử, nhiều gấp đôi so với Mỹ và gấp ba lần Nhật Bản.

与美国相比，中国在量子计算领域落后，但正在采取有效的方法。首先，中国试图主导一个相关领域，即量子通信，以开发几乎牢不可破的密码算法。在开创了“防黑客”互联网之后，中国将注意力转向了量子计算。越来越多的新研究和突破性项目来自中国。


Trung Quốc có hơn 3.000 bằng sáng chế lượng tử, gấp đôi Mỹ, tính đến đầu 2021. Nguồn:Valuenex

截至2021年初，中国拥有3000多项量子专利，是美国的两倍。 资料来源：Valuenex

Những bước tiến mới của Trung Quốc đã khiến Nhà Trắng phải dè chừng. Năm 2021, Bộ Thương mại Mỹ ra lệnh cấm xuất khẩu thiết bị công nghệ cao cho 8 công ty và phòng thí nghiệm của Trung Quốc với lý do nghi ngờ liên quan đến việc xây dựng các ứng dụng quân sự dựa trên lượng tử. Các biện pháp kiểm soát xuất khẩu rộng đối với thiết bị sản xuất chip silicon tiên tiến cũng ảnh hưởng đến các máy tính lượng tử.

中国的新进展让白宫保持警惕。2021年，美国商务部禁止向八家中国公司和实验室出口高科技设备，理由是怀疑与基于量子的军事应用建设有关。对先进硅芯片制造设备的广泛出口管制也影响到量子计算机。

Trong khi đó, các học giả Mỹ cho biết sinh viên Trung Quốc gặp khó khăn khi xin thị thực để thực hiện nghiên cứu lượng tử ở Mỹ. Scott Aaronson, Giám đốc Trung tâm Thông tin Lượng tử tại Đại học Texas, Austin nói: "Sinh viên hoặc các nhà nghiên cứu Trung Quốc không thể nói họ đang làm về lượng tử".

与此同时，美国学者表示，中国学生很难获得签证在美国进行量子研究。“中国的学生或研究人员不能说他们正在研究量子，”德克萨斯大学奥斯汀分校量子信息中心主任斯科特·阿伦森说。
原创翻译：龙腾网 http://www.ltaaa.cn 转载请注明出处


Trong sự kiện ra mắt máy tính lượng tử của Baidu, Yu Dapeng, Hiệu trưởng Viện Khoa học và Kỹ thuật Lượng tử ở Thâm Quyến, đã nói về những trở ngại do Mỹ đặt ra. "Có rất nhiều bên tham gia lĩnh vực lượng tử, nhưng rất khó tìm thấy sự đổi mới và sáng tạo từ họ", ông cho hay.

在百度量子计算机发布会上，深圳量子科学与工程研究院院长于大鹏谈到了美国的障碍。“量子领域有很多参与者，但很难从他们身上找到创新和创造力，”他说。

Một số chuyên gia phân tích độc lập cho rằng tiến bộ về công nghệ lượng tử của Trung Quốc đã mang lại lợi ích chung cho toàn ngành. Tuy nhiên một số hạn chế từ bên ngoài có thể làm chậm tốc độ tiến bộ của khoa học. Các thống kê cho thấy hơn một nửa bài báo về kết quả nghiên cứu lượng tử có sự hợp tác quốc tế. Các nhà khoa học Mỹ là đồng tác giả với nhà khoa học Trung Quốc trong nhiều báo cáo ngành.

一些独立分析师表示，中国在量子技术方面的进步使整个行业受益。然而，一些外部限制可能会减缓科学进步的步伐。统计显示，超过一半的量子研究成果论文有国际合作。美国科学家与中国科学家共同撰写了许多行业报告。

Rất nhiều nghiên cứu vẫn phải thực hiện trước khi máy tính lượng tử phát huy hết tiềm năng của chúng. Các nhà nghiên cứu ước tính việc xây dựng một máy tính lượng tử đủ mạnh để đánh bại các giao thức mã hóa dữ liệu sẽ đòi hỏi hàng triệu qubit, một con số có khả năng phải mất một thập kỷ hoặc hơn để chế tạo.

在量子计算机充分发挥其潜力之前，仍需要进行大量研究。研究人员估计，构建一个足以击败数据加密协议的量子计算机将需要数百万个量子比特，而这个数字可能需要十年或更长时间才能建成。

IBM, công ty dẫn đầu ngành hiện nay, đã phát triển máy tính lượng tử với 127 qubit. Baidu cho biết Qian Shi có 10 qubit, đồng thời có kế hoạch phát hành một máy 36 qubit vào năm 2023. Cuối năm ngoái, Trung Quốc công bố Jiuzhang 2 với 66 qubit, nhanh gấp 10 triệu lần siêu máy tính "khủng" nhất khi đó và mạnh hơn Sycamore 55 qubit của Google từ năm 2019.

目前的行业领导者的国际商业机器公司已开发出具有127个量子比特的量子计算机。百度表示，乾始有10个量子比特，同时计划到2023年发布36个量子比特的机器。去年底，中国发布了66个量子比特的九章二号，比当时2019年最“恐怖”的谷歌55个量子比特的“悬铃木”超级计算机快1000万倍。

Cộng đồng khoa học cũng đang tranh luận rằng các thiết bị điện toán lượng tử có thể chuyển từ phòng thí nghiệm sang lĩnh vực thương mại hóa không. Các bằng chứng toán học chỉ ra máy tính lượng tử có thể giải quyết các vấn đề mà ngay cả những siêu máy tính cũng phải mất hàng nghìn hoặc hàng triệu năm để giải quyết.

科学界也在争论量子计算设备是否可以从实验室转移到商业领域。数学证据表明，量子计算机可以解决即使是超级计算机也需要数千或数百万年才能解决的问题。

Máy tính lượng tử đạt được tốc độ phi thường bằng cách sử dụng thứ gọi là bit lượng tử hoặc qubit. Với máy tính thông thường, dữ liệu được mã hóa thành số nhị phân (bit) và gán cho hai giá trị Tắt và Mở, tương ứng là 0 và 1. Nó chỉ có thể nhận được một trong hai giá trị 0 hoặc 1. Trong khi đó, máy tính lượng tử cho phép các hạt hạ nguyên tử tồn tại đồng thời ở nhiều trạng thái, tồn tại trong khoảng từ 0 tới 1, hoặc cả hai cùng lúc. Nhờ đó, hệ thóng đạt hiệu quả vượt trội trong việc xử lý các phép tính nhất định, như các phép tính cần thiết để mô phỏng thế giới vật chất hoặc tối ưu hóa quy trình kinh doanh.

量子计算机使用称为量子位或量子比特的东西实现了非凡的速度。使用常规计算机，数据被编码成二进制数（位），并分配给两个值Off和On，分别为0和1。它只能接受0或1。同时，量子计算机允许亚原子粒子以多种形式存在同时状态，介于0和1之间，或同时两种状态。因此，该系统在处理某些计算（例如模拟物理世界或优化业务流程所需的计算）方面实现了卓越的效率。

Các nhà khoa học kỳ vọng máy tính lượng tử có thể giúp nhà sản xuất dự đoán phản ứng hóa học phức tạp, hay đẩy nhanh tiến độ bào chế các loại thuốc mới bằng cách mô phỏng những quá trình đa dạng. Tuy nhiên, rủi ro của công nghệ này là khả năng đánh bại hình thức mã hóa tiêu chuẩn được sử dụng để bảo mật thông tin liên lạc trên toàn thế giới. Đây là mối quan tâm lớn đối với các tổ chức tài chính cũng như các quốc gia trong việc duy trì thông tin tình báo và bí mật quân sự. Các nhà vật lý lượng tử cho biết, chính khả năng đáng sợ này cùng nỗi sợ bị bỏ lại đã đã thúc đẩy sự quan tâm và đầu tư của chính phủ vào công nghệ trên toàn cầu.

科学家们希望量子计算机可以帮助制造商预测复杂的化学反应，或者通过模拟不同的过程来加速新药的开发。然而，这项技术的风险在于它能够击败用于保护全球通信安全的标准加密形式。这对金融机构以及国家在维护情报和军事机密方面都非常关注。量子物理学家说，正是这种可怕的可能性和对被抛在后面的恐惧，激发了政府在全球范围内对该技术的兴趣和投资。